Dit stond een week geleden in Trouw. Geluiden over de schade van de afgelopen twee jaar worden wat helderder. Ik hoop dat er veel meer komt. Er is nu een lange termijnvisie. Ik ben er nog lang niet gerust op. Het enige waar het over gaat zijn symptomen. En het enge pasje hangt er nog boven. De gereedschapskist van Kuipers zou ik met liefde heel ver weg willen kieperen. Maar dan is hij er nog, pletten, dat lijkt me het best. Het lijkt wel iets meer in proportie.
Het laatste schreef ik gisteren. Het is wat rustiger, iets meer in perspectief, maar toch ... een bepaalde krampachtigheid. Dit voel ik op de achtergrond, ook al is de toon iets veranderd.
"Het kabinet gaat de verantwoordelijkheid voor de bestrijding van corona voor een belangrijk deel terugleggen bij de samenleving. Voor de langere termijn wordt het motto ‘samen verantwoordelijk’. Alle punten staan hier bij elkaar:"
De coronapandemie gaat voorbij, maar de littekens op de rechtsstaat kunnen blijvend zijn.
"Twee jaar strijd tegen het virus heeft littekens achtergelaten in de democratische rechtsstaat.
Te veel macht zonder tegenmacht.
Op zich is het logisch dat een regering in tijden van nood snel handelt en ingrijpende besluiten neemt. Nood breekt wet, die eerste maanden in het voorjaar van 2020. Het parlement laat zich gewillig in de maxicosi op de achterplecht vastsnoeren, terwijl premier Mark Rutte, coronaminister Hugo de Jonge en RIVM-baas Jaap van Dissel het schip van staat door de mist en door de crisis sturen.
Maar de vraag is of zo’n noodtoestand op tijd weer overgaat tot de ‘normale’ democratische orde van de dag. Anders tasten deze processen op hun beurt het vertrouwen van burgers in een regering verder aan, iets waar vooral het vorige kabinet-Rutte toch al flink mee worstelde.
“Nederland is rechtsstatelijk door het ijs gezakt”, stelde Barbara Oomen afgelopen zomer in een interview met de Groene Amsterdammer. De hoogleraar mensenrechten aan University College Roosevelt in Middelburg maakt zich zorgen om de nonchalance waarmee Nederlanders hun eigen rechtsstaat bezien, terwijl graag wordt gewezen naar landen waar het slechter is gesteld met burger- en mensenrechten."
